“کوچ نشینی” قوانین هالیوود و سالخورده ستیزی در سینما را برهم می ریزد

هنرمندنیوز: داستان فیلم، که برگرفته از کتاب “جسیکا برودر” است ، ماجرای کوچ یک زن شصت ساله را به تصویر در می آورد که پس از از دست دادن شوهر، خانه و فروپاشی مالی شهری که در آن می زیست ، با کامیون کوچک خود سفری را در درون آمریکا آغاز می کند. این زن که نقشش را “فرانسس مک دورمند”، هنرپیشه ی توانای آمریکائی ایفا می کند، ناچار است برای ادامه زندگی، از کاری کوچک به کاری دیگر رو آورد. در این کوچ نشینی او با کسانی آشنا می شود که همگی سنشان بالاست و جامعه کاپیتالیستی آنها را از خود رانده است. آنها نیز به این جامعه پشت کرده اند و با همدردی و کمک به یکدیگر زندگی سخت اما آزاد و  سبکبال برای خود برگزیده اند.  

در این فیلم،  که در ژانر فیلم هائی با موضوع سفر قرار دارد،  چند نکته بسیار مهم دیده می شود که آن را از دیگر فیلم های آمریکائی متمایز می سازد :

– آمریکائی که نشان می دهد، آن امریکای خشن  کاوبوی ها و جنایتکاران نیست و مهربانی، آرامش و همدردی در آن موج می زند

– به جوان پرستی در سینما پشت پا زده و پرده از زندگی کسانی بر می داد که پس از یک عمر کار، جامعه نمی خواهد آنها ر اببیند و می خواهد مانند یک دستمال مصرف شده دورشان بیاندازد

– به جز دو هنرپیشه حرفه ای، بیشتر شخصیت ها را از میان کوچ نشینان بر گزیده و از این رو به سینمای مستند نزدیک می شود

– در این میان، بدون زوم کردن بر مشکلات جامعه آمریکا، پدیده ای چون آمازون را هم مطرح می سازد

– شخصیت اصلی، “فرن” ( فرانسس مک دورمند)، گرچه زنی سالخورده است و با سختی ها مبارزه می کند، آزادی خویش را با رفاه زندانی کننده عوض نمی کند و به فکر بازنشستگی نیست. به هر جا که دلش می خواهد می رود و در حد نیازش دنبال کار و پول می دود.  چنین پدیده ای، انهم در جامعه ای که معیار ارزشی آن پول است، بسیار لذت بخش می شود، امیدوار می کند و به فکر وا می دارد.

در این دوران پاندمی و فشاری که کرونا برهمه و به ویژه افراد سالخورده آورد که قربانیان بسیاری دادند، این فشار در جامعه آمریکا که از رفاه اجتماعی اروپا برخوردار نیست و شماری تا سنین بسیار بالا، به دلیل نداشتن و یا داشتن حقوق بازنشستگی ناچیز ، ناچارند کار کنند، آمار ها حکایت از بیکاری گسترده میان ۵۵ سال به بالاها دارند. بیش از سه میلیون سالخورده کار خود را از دست دادند که  این نه تنها همه زمینه ها، بلکه به ویژه  دنیای هنر و سینما را شامل می شود.

البته چندی است که اعتراضاتی به نبود افراد سالخورده و به ویژه زنان سالخورده در سینما شنیده می شود چرا که شماری از کارگردانان از هنرپیشگان جوان می خواهند نقش پیرها را بازی کنند و چون سالخوردگان کار پیدا نمی کنند، دستمزدشان هم کاهش می یابد. ئ بدین ترتیب نباید چند مورد نادر “مریل استریپ”، “شارون استون”، “هلن میرن” و “جین فوندار” را معیار قرار داد.

کارگردان فیلم، “کلوئه زائو” می گوید :  “سالخورده زدگی مشکلی بزرگ است و شتابی که جوامع به خود گرفته اند، جائی برای ارزش نهادن به مسن تر ها نمی گذارد. پیری و مرگ بسیار منفی نشان داده می شوند. این در حالی است که همه ما از این مراحل خواهیم گذشت.”

او می افزاید که با سرودن داستانهائی که شخصیت های آنان سالخورده هستند می توان به سلامت جامعه کمک کرد.

جالب اینجاست که جایزه  اسکار بهترین هنرپیشه مرد نیز امسال به “آنتونی هاپکینز” ۸۲ ساله برای بازی در فیلم “پدر”، ساخته “فلوریان زلز” داده شد.

«شهلا رستمی»