با درگذشت “پیتر بروک”، در ۹۷ سالگی، دنیای تآتر یکی از اسطوره های خود را ازدست داد

هنرمندنیوز: “پیتر بروک”، که در سال ۱۹۲۵ در لندن زاده شد، حدود پنجاه سال پیش در فرانسه جای گزید . در سالهای ۷۰، همراه با گروه تآتری خود در تآتر “بوف دو نورد” مستقر گردید. او در سال ۲۰۱۰، از مدیریت ان کناره گرفت اما کماکان شماری نمایش را به روی صحنه برد.

او که فرزند یک خانواده یهودی مهاجر اهل لیتوانی بود، از جوانی به تآتر دلبسته بود ونخستین نمایش خود را در ۱۷ سالگی به روی صحنه آورد. اما فعالیت هنری اش در شال ۱۹۴۲ پا گرفت.  این کارگردان افزون بر نمایشنامه های کلاسیک و از جمله آثار شکسپیر، آثار نویسندگان معاصر چون “ژان آنوی”، “ژان پل سارتر” و “ژان ژنه” را کارگردانی کرد.

“پیتر بروک” پس از بازی گردانی کسانی چون “لورانس اولیویه” و “اورسن ولز” در انگلستان، در فرانسه دوران تآتر تجربی خود را بر پایه “تئوری خالی ” آغاز نمود. او درباره این تئوری می گفت : ” من می توانم هر جای خالی را بر بگزینم و آن را تبدیل به صحنه تآتر بکنم. چنانچه یک نفر در این صحنه راه برود و یک نفر دیگر او را تماشا کند، این می شود تآتر.” این سخنان وی تبدیل به مانیفستی برای تآتر آلترناتیو شده است.

در سالهای ۹۰ و پس از پیروزی نمایشش “روزهای خوب” ، اثر ساموئل بکت” ،  در انگلستان، منتقدان یک صدا او را بهترین کارگردان تآتر در لندن خواندند.

از شناخته شده ترین نمایش هائی که او به روی صحنه آورده، “ماهابراتا” است که یک حماسه نه ساعته را پیرامون این اسطوره  هندی در بر می گیرد که با همکاری با ژان-کلود کریر، مرد دیگر تآتر وسینما پیاده گردید. نمایشی که در سال ۱۹۸۹ به فیلم در آمد.

در این سالهای دراز فعالیت، “پیتر بروک” آثار بسیاری، از جمله “هاملت” و توفان” شکسپیر  را کارگردانی کرده است. اما  او به  کار تآتر بسنده ننمود و چندین اپرا، از جمله ” فلوت سحر  آمیز” را به روی صحنه برد. “پیتر بروک”، به کارگردانی حدود ۱۲ فیلم  پرداخت که در میان آنها “سلطان مگس ها” و “مدراتو کانتابیله” دیده می شوند.

او کسی است که تآتر را از بار دکورهای سنگین رها کرده به آن شکلی سبک و بی آذین داده است. پس از مرگ این هنرمند بزرگ، واکنش ها بسیار بود اما از همه مهم تر ، به گفته وزیر فرهنگ فرانسه، روحی بود که به جان تآتر “بوف دو نور” دمید و آن را برای همیشه زنده نگه داشت.

«شهلا رستمی»