تئاتر شبیه جادو در دنیای فانتزی است

*این اجرا چه حرفی برای گفتن دارد؟

فرید قادرپناه: اساسا اعتقاد من این است که یک اثر نمایشی در مرحله‌ اول باید مخاطب را درگیر کند، مخاطب در دنیا و آن اتمسفری که نمایش می سازد غرق شود و حرفهایی که دغدغه‌ من است به طور کاملا غیرمستقیم در خود نمایش مستتر باشد، حرفهایی که قرار است زده شود را باید در خود نمایش دید.

*چه ویژگی هایی از این نقش شما را جذب کرد تا پیشنهاد بازی در این اجرا را قبول کنید؟

بیتا عزیز: پیش از ویژگی‌ های نقش، خود داستان نمایشنامه و ریتم بالا و هیجانی که در شیوه نگارش نمایشنامه به من منتقل شد باعث پذیرش کار شد، اما در ادامه اوج و فرودهای احساسی و چالش هایی که برای کاراکتر ویکتوریا وجود داشت نقش را برای من دلپذیر کرد.

وحید منتظری: مهمترین ویژگی این نقش برای من این بود که دیوار چهارم را می شکست و با مخاطب صحبت می کرد، بعد از آن پتانسیل خود متن که یک فضای گروتسک داشت که کمدی و خشونت را به یک اندازه به خواننده و تماشاچی منتقل می کرد، این برای من به نوعی فضای فیلم های تارانتینو را داشت.

*انتخاب بازیگران بر چه مبنا و المان هایی شکل گرفت؟

فرید قادرپناه: نمایش به شدت وابسته به بازیگر است، این کار بازیگرانی توانا و آماده می طلبید و اجرای بازیگر در این نمایش به خاطر فضای گروتسکی که دارد کار سختی است، چون باید همه‌ چیز به جدی ترین و واقعی ترین شکل ممکن اجرا شود و همین جدیت لحظات کمدی زیادی را می سازد که این برای بازیگر کار دشواری است، خدا را شکر به نظر من بازیگران از پس این کار به خوبی برآمدند.

*اهالی تئاتر چقدر در تبلیغ و تماشای آثار همکارانشان همکاری می کنند؟

آذین نظری: خیلی، در حدی‌ که من هنوز هم فکر‌ می کنم‌ ما چه برای تبلیغ و چه تماشا فقط همدیگر را داریم، حالا در هر جایگاهی، کوچک‌ یا بزرگ و چه روی صحنه و چه پشت صحنه که هستیم، هر ساله فقط به‌ تعداد همکاران‌ تئاتری‌ اضافه‌ می شود و‌ تماشاگر‌ ثابت خیلی کم شده است که بخواهد در این‌ مسیر ما را همراهی کند.

سحر خرم نژاد: به نظر من هم خیلی، حداقل آنهایی که بیشتر می‌ شناسیم آمده اند و کار را تماشا کرده اند و قبل و بعد از اینکه روی صحنه برویم هم لطف کرده اند با استوری و پست ما را حمایت کرده اند.

*در این نمایش چقدر پیش آمده فضای نقش را با بداهه پر کنید و اگر تپق بزنید اولین عکس العمل شما چه خواهد بود؟

وحید منتظری: خب! سر تمرین بداهه دیالوگی را پیشنهاد می دادم و کارگردان یا می پذیرفت یا رد می کرد، طی اجرا هم اتفاق است و تپق پیش می آید و به نظر من تنها کاری که می شود انجام داد این است که از آن گذر کنید تا روی ادامه‌ نمایش تاثیری نگذارد، البته که طی این سالها مخاطب تئاتر بسیار همراه است و زنده بودن تئاتر را درک می کند و این موضوع آنقدر برای او موضوع مهمی نیست، هرچند نباید اتفاق بیفتد اما در کل دوران اجرا چند تپق قابل بخشش و چشم‌ پوشی است.

کاوه مرحمتی: بداهه پردازی ابزار کار بازیگر است، برای عمیق‌ تر شدن نقش و برای بسط موقعیت و زندگی بخشیدن به لحظه‌ها، اما اگر در مورد اجرا بخواهم بگویم، ممکن است لحظه‌ هایی پیش بیاید که بکر است و مختص همان اجرا و من را وسوسه کند که حرکت یا دیالوگی را خلق الساعه امتحان کنم، در مجموع، ساخت و ساز در تمرین و لحظه‌هایی که در اجرا با توجه به شخصیت نمایشی‌ ام و موقعیت پیش آمده ظرفیت بداهه‌ پردازی دارند.

*بازی بدون دیالوگ چه چالش های متفاوتی برای شما داشت؟

سحر خرم نژاد: واقعا بازی در سکوت می تواند برای هر بازیگری یک چالش خیلی سخت باشد؛ طبعا چون دیالوگی در کار نیست یک عنصر مهم مثل صدا حذف می شود و باید خیلی بیشتر روی اکت ها فکر کرد، انتقال دادن حس و دنیای درونی کاراکتر از طریق چشم ها و بدن و مهمتر از همه مسئله حضور است، باید حضور خودتان را حفظ و حسی را منتقل کنید تا مخاطب شما را روی صحنه از یاد نبرد، شما را تماشا و داستان شما را دنبال کند.

*آیا زیاد شدن سالن های خصوصی به بهتر شدن وضعیت تئاتر کشور کمک کرده است؟

نادره نادری: جواب این سوال خیلی سخت است، در بسیاری از موارد خیلی کمک کرده اما پذیرفتن هرگونه نمایشی و بردن آن روی صحنه می تواند آسیب های جدی بر تئاتر بزند.

کاوه مرحمتی: نمی‌ توانم به طور قطع بگویم بله یا خیر، اما چیزی که در این سالها شاهد آن بوده ام این است که به طور کلی وضعیت تئاتر از نظر کیفی، در دسترس بودن برای مخاطب، وضعیت معیشت گروه‌های تئاتری، شکل نظارت و سانسور و تاثیر تئاتر بر فرهنگ عمومی روز به روز شرایط اسفناک تری را گذرانده است، زیاد شدن سالنهای تئاتر در بخش خصوصی صرفا به معنی بیشتر شدن اجراها و فرصت دیده شدن است اما در عین حال هزینه‌ هایی به گروه‌ها تحمیل می‌ شود که مجبورند آن هزینه را از تماشاچی بگیرند و این یعنی تبدیل شدن تئاتر به یک فعالیت اجتماعی لوکس که در دسترس عموم نیست.

*و موفق شدن در تئاتر بیشتر تکنیک و خلاقیت های فردی است یا دانش و سواد هنری و آکادمیک؟

بیتا عزیز: این سوال بسیار کلی است و لاجرم پاسخ کلی به آن می دهم، قطعا هر دو وجه موثر و با اهمیت است و به نوعی در دل هم تنیده هستند و قابل جداسازی نیستند، سواد هنری لزوما نیازی به سواد آکادمیک و دانشگاهی ندارد و یک بازیگر می تواند آن را در طول مسیر کاری خود کسب کند و البته که مدام باید به روز شود.

میثم نوروزی: موفق شدن در تئاتر تلفیقی از تکنیک و خلاقیت های فردی با دانش و سواد آکادمیک است، در واقع بازیگر و مسیر موفقیت او وابسته به این ابزار و نحوه به کارگیری آنها در موقعیت نمایشی در صحنه تئاتر است، البته این وابستگی نیازمند تجربه اجرا در صحنه و در مقابل تماشاگر است و به خودی خود کارایی لازم را ندارد و در نهایت تلاش و ممارست فردی و صبر لازم برای کسب تجربه یکی از اولویتهای این مسیر است.

*تئاتر چه خصوصیاتی دارد که بازیگران آن اینچنین شیفته آن هستند؟

میثم نوروزی: اولین و مهمترین تفاوت تئاتر با دیگر موقعیتهای نمایشی مثل حوزه تصویر در حضور زنده و در لحظه بازیگر و تماشاگر است که در ساخت موقعیت نمایشی بسیار وابسته به هم هستند، امکان خطا و اشتباه برای بازیگر بسیار کم است چون منجر به از دست رفتن حس و اتمسفر و روند موقعیت نمایشی می شود، پس این مهم نیازمند دقت، تمرکز بالا و از همه مهمتر هوش لحظه ای است که منجر به انتخاب و ری اکشن مناسب در موقعیت با استفاده از ابزار بازیگری می شود، این چالش برای بازیگر به نسبت بقیه فرمت های نمایشی مثل سینما، تلویزیون و… هیجان انگیزتر و جذابتر است، به عبارتی دیگر تئاتر سنگ مَحک مهم برای بازیگر است.

آذین نظری: از نگاه من همین زنده بودن و در عین حال فانی بودن این هنر، شما ماه ها تمرین‌ می کنید و وقتی به اجرا می رسید برای ساعتی از دنیای بیرون قطع می شوید و فقط فقط نقشی هستید که روی صحنه حضور دارد، همه تلاشتان را می کنید که از نگاه دیگران بهترین باشید
اما این چه خوب و چه بد تمام می شود و هیچی از آن ثبت شده نیست، مثل جادو در دنیای فانتزی!

*تلخی ها و شیرینی های این حرفه به نظر شما چیست؟

فرید قادرپناه: اساسا زندگی هم اینگونه است که تلخی و شیرینی کنار هم و با هم معنا پیدا می کند، این کار هم مستثنی نیست و شیرینی‌ های آن لحظات تمرین و ساختن آن چیزی است که در ذهن ما بوده و حالا باید عینی شود و همچنین فضای گروهی و هم‌ دل بودن در تئاتر به‌ شدت شیرین و دوست‌ داشتنی است، اگر هم تلخی باشد این شیرینی‌ ها اجازه نمی دهد به یاد بماند.

*استقبال مخاطبان چطور بوده و آیا این نمایش تمدید خواهد شد؟

نادره نادری: نمایش ما باتوجه با اینکه آخر سال هستیم تمدید نمی شود اما خدا را شکر تلاش های چند ماهه ما دارد به نتیجه می رسد و مخاطب خیلی خوب با کار ارتباط برقرار کرده است، با توجه به اینکه دو هفته از اجرای ما می گذرد اما روز به روز با استقبال بیشتری روبرو می شویم و امیدوارم این روند ادامه داشته باشد.

«عباسعلی اسکتی»

عکس: صادق زرجویان