موزه فراگیر مجازی یونسکو اشیاء هنری و باستانی ربوده شده را در دسترس همگان می گذارد
- شناسه خبر: 93769
- تاریخ و زمان ارسال: 14 مهر 1404 ساعت 15:14
پس از وارد شدن به درگاه، بازدیدکنندگان میتوانند به شکل مجازی فضاهایی را مانند یک موزه واقعی کاوش کنند. آنها میتوانند رندرهای سهبعدی یادگارهای هنری ربودهشده، یادگارهای تاریخی، کتابهای کمیاب و آثار بر جامانده دیگر را در موزه تازه دیجیتالی یونسکو کاوش کنند و برای هرکدام داستان چگونگی ربایش آنها را دریابند. یونسکو می خواهد از این راه، نه تنها آگاه کند، به یافتن این یادگارهای هنری کمک نماید، بلکه به گونه ای همگان را آموزش دهد و به آگاهی آنان بیافزاید. از این رو ساختار موزه مجازی خود را به سان یک شبکه زنده در نظر گرفته که در آن اشیاء، داستانها و سنتها به هم پیوند خورند؛ یاد گارهائی که در خطر قاچاق و از دست رفتن هستند.
دراین کار بی همتا، بیش از ۲۵۰ یادگارفرهنگی به چپاول رفته که توسط ۴۶ کشور جهان گزارش شدهاند، به صورت دوبعدی و سهبعدی در وبسایت موزه نمایش داده میشوند که بازدیدکنندگان میتوانند به رایگان از آنها بازدید کنند.
یونسکو، با افزایش آگاهی درباره قاچاق غیرقانونی میراث فرهنگی، از یافتههای باستانشناسی تا آثار هنری و آلات موسیقی، کمک شایانی به شناسائی شدن و بازیابی اشیا، فرهنگی دزدیدهشده جهان می کند.
در پیشگفتار موزه آمده است: «یادگارهای فرهنگی، داستان جامعه های خود را در درونشان دارند و هنگامی که یک یادگار فرهنگی ربوده میشود، بخشی از هویت خود را از دست میدهیم. آگاهی درباره این نشانه های گمشده نخستین گام برای بازیابی آنهاست.
یونسکو در بیانیهای میگوید: «برخلاف موزههای سنتی، موزه مجازی به شکلی طراحی شده که بتواند رفته رفته خالی شود. هدف آن بازگشت است و نه انباشت. با بازیابی و بازگرداندن اشیاء ربودهشده، آنها از مجموعه دیجیتال پاک خواهند شد.
نقش و ماموریت یونسکو
یونسکو یکی از آژانس های سازمان ملل متحد است که همکاری در زمینه آموزش، علم، فرهنگ و ارتباطات را برای گسترش صلح در سراسر جهان ممکن می سازد.
این سازمان با ایجاد استانداردهای جهانی، گسترش ابزارهای همکاری بینالمللی، دانش افزائی در زمینه های سیاستگذاری عمومی و ایجاد شبکههای جهانی از سایتها، کمکهای اساسی به کشورهای عضو خود ارائه میدارد.
پاسداری از گونه گونگی زیستی، مبارزه با چالشهای هوش مصنوعی، پشتیبانی از آموزش با کیفیت و پاسداری از میراث فرهنگی تنها چند نمونه از کنش های یونسکو در پیوند با ۱۹۴ کشور عضو این سازمان در سراسر جهان است.
درکنوانسیون سال ۱۹۷۰، یونسکو نقش مرکزی پیشگیری از قاچاق غیرقانونی، از جمله از راه تهیه فهرستهای موجود یا گواهیهای صادرات، را به خود داده است.
یونسکو که در سال ۱۹۴۵گشایش یاقت، به پاسداری از فرهنگ بینالمللی، از زبانهای در خطر فراموشی تا ثبت سایتهای میراث جهانی، اختصاص دارد. موزه مجازی از مأموریت کنوانسیون ۱۹۷۰ یونسکو بر می خیزد که از کشورهای عضو خواسته بود تا ازربایش و قاچاق یاد مانده های فرهنگی جلوگیری کنند.
این ابتکار که بودجه کل آن ۲٬۵۰۰٬۰۰۰ دلار آمریکا اعلام شده، با پشتیبانی مالی پادشاهی عربستان سعودی و با همکاری اینترپل، در ۲۹ سپتامبر در کنفرانس جهانی یونسکو درباره سیاستهای فرهنگی و توسعه پایدار در بارسلونا راهاندازی شد.
اینترپل (INTERPOL)
انترپل که در سال ۱۹۲۳ برپا گذاشته شد، بزرگترین سازمان پلیس بینالمللی در جهان است که ۱۹۶ کشور عضو آن برای مبارزه با جرایم فراملی، از جمله قاچاق اموال فرهنگی، با یکدیگر همکاری میکنند. همکاری اینترپل با یونسکو نمونهای از چگونگی همافزایی نهادهای فرهنگی و امنیتی برای پاسداری از میراث مشترک بشریت است.
چگونگی تقسیم و نظم موزه مجازی
موزه به اتاقهای مجازی گونه گون تقسیم شده است، از جمله گالری اشیاء فرهنگی ربودهشده. اشیاء بر پایه منطقه های جغرافیائی تقسیمبندی شدهاند: ۹۶ قطعه از اروپا و آمریکای شمالی، ۵۷ از آمریکای لاتین و کارائیب، ۵۱ از آفریقا، ۳۷ از آسیا و اقیانوسیه و ۳۶ از کشورهای عربی. بازدید کنندگان همچنین میتوانند بر اساس ویژگیهای دیگر چون رنگ، ماده و کاربرد جستجوی خود را دنبال کنند.
پاره ای از اشیاء به صورت یک بعدی نمایش داده میشوند، در حالی که برخی دیگر به مدلهای سهبعدی تبدیل شدهاند که میتوان آنها را برداشت و چرخاند. در برخی موارد، یونسکو از هوش مصنوعی برای تولید این مدلها بر اساس نگاره های موجود از یک شیئی استفاده کرده است.
در«اتاق بازگشت و بازدهی»، داستان اشیائی روایت می شود که به یغما رفته سپس به کشورهای خود بازگشت داده شدهاند. تا کنون تنها سه شیئی در این بخش دیده می شود.
بخشی از نگاره ی دیواری از یک گور باستانی لیکیهای یک نجیبزاده
موزه فراگیر مجازی یونسکو اشیاء هنری و باستانی ربوده شده را در دسترس همگان می گذارد
این نقاشی نگاره ی کشیده شده در ۴۷۵ سال پیش از مسیح، در گوری در نزدیکی المالی در جنوب غربی ترکیه، از تکنیکی حکایت دارد که در آن هنرمند رنگدانه را مستقیماً روی گچ تازه و نمناک بر روی دیوار می چسباند، به گونهای که رنگها به هنگام خشک شدن با سطح آمیخته میشوند.
گمان میرود این نگاره ی دیواری یک امیر یا فرماندار محلی لیکیهای را نشان می دهد. این گونه نگاره ها در اتاقی کشیده می شد که در آن مرده را می گذاشتند. این نگاره به یک مراسم تشییع جنازه به سبک یونان باستان نسبت داده می شود. اما در جائی دیگر می خوانیم که هویت شخصیت ناشناخته است. . بخشی از نقاشی یک شخصیت برجسته، با ریش سیاه و نوکتیز، را نشان میدهد که بر روی ارابه یا تخت چرخداری نشسته که توسط دو اسب کشیده میشود. او لباس ارغوانی به سبک پارسی با یک کندیس (ردای نیمهبلند پارسی) و یک باشلیق (کلاهی سنتی با گلگیر و بخشهایی که میتوان آنها را دور گردن پیچید) پوشیده است. این نگاره دیواری به ویژه به دلیل ریشه درختان و نشت آب آسیب دیده است.
این گور بخشی از یک گورستان بزرگ بوده که با گذشت زمان، قربانی غارتهای باستانی، ویرانگری در دوران روم و ربایش های زمان های واپسین، از جمله ناپدید شدن نگاره های دیواری در سال ۲۰۱۱ شده است.
این نگاره ی دیواری، آمیزش سنتهای یونانی، لیکیهای و پارسی و نیز چگونگی استفاده نخبگان لیکیهای از نگاره ها برای بیان هویت، قدرت و وفاداری خود به ارزش های دوران سلطه پارسیان و همچنین به نمایش گذاشتن مرگ خود را نشان میدهد. حال چرا این نگاره ی گم شده به ترکیه نسبت داده می شود که در آن زمان در پهنه ی امپراتوری ایران قرار داشته وکشوری به نام ترکیه وجود نداشته ، خود پرسش برانگیز است !
آثار، قدرت و چندفرهنگی در لیکیه باستان
لیکیهایها ساکنان بومی جنوب غربی آناتولی بودند که زبان، دین و سنتهای ویژه ی خود را داشتند. در قرن پنجم پیش از میلاد، لیکیه بخشی از امپراتوری گسترده هخامنشی- پارسی (حدود ۵۴۶–۳۳۴ پیش از میلاد) بود. با وجود سلطه پارسیان، لیکیه بخش بزرگی از آداب و رسوم و سبک هنری محلی خود را حفظ کرد و در عین حال نشانه هائی از یونان باستان همسایه را نیز در خود آمیخت.
شخصیت بلند پایه نشسته بر ارابه-تخت، در مراسم تشییع جنازه، اهمیت و تشریفات سوگواری را نمادین میکند. دیگر نگاره های دیواری تابوت را نشان میدهند که با ارابه دیگری کشیده می شد، که این خود نشانهای روشن از دارائی شخص درگذشته و رده اجتماعی بالای او دارد. با آمیختن مراسم تشییع جنازه به سبک یونانی، با لباسهای پارسی و معماری لیکیهای گور، این نگاره ی دیواری آمیزهای غنی از تأثیرات فرهنگی را نشان میدهد و هویت پس از مرگ را در دنیای چندفرهنگی شکلگرفته در زمان فرمانروائی پارسیان و تماس با یونان بیان میکند.
یک نگاره ی دیگر به بوداهای بامیان افغانستان پیوند می خورد که بخش بزرگی از آنها توسط طالبان ویران شدند.
گالریهای موزه مجازی یونسکو به عنوان یک مسیر پیوسته طراحی شدهاند که اشیاء ربودهشده را در بافت نخستین آنها نشان می دهند و تلاشهای جهانی برای بازیابی آنها را برجسته میکنند.
کنجکاوان می توانند با رفتن به سایت یونسکو، به رایگان از این موزه مجازی بهره مند شوند.
«شهلا رستمی»
