موسیقی اصیل ایرانی نباید به ورطه فراموشی سپرده شود

به گزارش هنرمندنیوز رضا شایسته، متولد فروردین هزار و سیصد و پنجاه و هشت، تهران، اصالتا گلپایگانی، فارغ التحصیل مهندسی محیط زیست و فوق لیسانس موسیقی، رهبر ارکستر چکاوک، مدیرمسئول آموزشگاه موسیقی چکاوک و عضو هیات مدیره کانون مدرسان خانه موسیقی ایران، با رضا شایسته گفتگویی صمیمی داشته ایم که با هم می خوانیم.

*اولین تجربه‌ شما در رهبری یک گروه موسیقی چه زمانی بود و چه حسی داشتید؟

اولین تجربه من در رهبری گروه موسیقی به سال هفتاد و هفت برمی گردد که آن موقع یک گروه هفت نفری داشتیم و من سرپرست آن گروه بودم، حس خیلی قشنگی بود چون آن موقع هجده یا نوزده سال داشتم و یک جوان فعال و جویای نام بودم، بعد دوره‌ های رهبر ارکستر را طی کردم و آرام‌ آرام اعضا گروه را هم زیاد کردیم و حالا در ارکستر حدود چهل نفر هستیم.

*همیشه این برای من سوال بود که اگر نوازنده‌ ای در حین اجرا اشتباه کند، رهبر ارکستر در لحظه چه واکنشی نشان می‌ دهد؟

خب، اشتباه جزئی از کار یک نوارنده است پس من همان لحظه واکنشی نشان نمی دهم، می گذارم کار تمام شود و آخر آن قطعه به نوازنده می گویم که باید اینگونه اجرا شود، ولی اگر بخواهد در دفعات بعدی این اشتباه تکرار شود همان لحظه یادآوری می کنم که مثلا فلوت، این نت اشتباه است! کلارینت، این جمله را دارید اشتباه می‌ زنید!

*چه آهنگساز یا دوره‌ موسیقی بیش از همه برای شما الهام بخش است؟

همه آهنگسازهای ایرانی در تاریخ موسیقی کشور اثرگذاری کرده اند، شما ببینید مثلا آقای تجویدی، آقای بدیعی، آقای همایون خرم، آقای اسدالله ملک، آقای پرویز یاحقی، آقای فضل الله توکل چه اثرگذاری هایی داشته اند، یا آهنگسازهای مثل جهانبخش پازوکی، فرید زولاند، بابک رادمنش، صادق نجوکی، همه این عزیزان برای من الهام بخش هستند و از هر کدام یک سری نکات یاد گرفته‌ ام، این هنرمندان گلهایی هستند که هر گلی بوی خاص خودش را دارد.

*به نظر شما، رهبری ارکستر بیشتر هنر است یا علم؟

از نظر من رهبری ارکستر هم هنر و هم علم است، چون رشته بسیار سختی است و شما باید روی چند ساز تسلط داشته باشید، دوره‌ های آن را ببینید که متاسفانه در ایران ما دوره رهبری ارکستر نداریم، خود من مدیون آقای مسیح حیدریان؟هستم که ایشان در اتریش تدریس می کردند و بعضی مواقع به ایران می آمدند و کلاس می گذاشتند، ما نزد ایشان می رفتیم و سعی می کردیم نهایت استفاده را در این دوره ها که مسترکلاس برگزار می شد داشته باشیم.

*چطور احساسات موسیقی را به حرکت دستها و بدنتان منتقل می‌کنید؟

دست راست رهبر ارکستر اکثرا ریتم ارکستر را نشان می دهد و دست چپ هم حالت ها را، مثلا اینکه کجا ارکستر باید پیانو بزند، صدای ارکستر کجا باید پایین باشد یا مثلا بعضی از نوازنده ها کجا باید وارد شوند را با دست راست نشان می‌ دهیم، شما با حرکت دست و بدن احساس موسیقی را به نوازنده ها القا می کنید و برای همین نقش رهبر ارکستر بسیار مهم است،

*آینده‌ موسیقی کلاسیک و نقش رهبران ارکستر را چطور می‌بینید؟

موسیقی ایران آینده مبهمی دارد چون متاسفانه در آن آنقدر بد عمل شده که الان می بینیم بعضی از خواننده های موسیقی اصیل ما به سمت موسیقی پاپ یا تلفیقی روی آورده اند، موسیقی اصیل ما بسیار پر محتوا است، ردیف های موسیقی ما بسیار پر محتوا هستند ولی متاسفانه همه ما بد عمل کرده ایم، از وزارت ارشاد بگیرید تا خود هنرمند و خود سازمان صدا سیما، کاری کرده ایم که مخصوصا در نسل الان با آن غریبانه برخورد و نسبت به آن بی مهری می شود، چه دست اندرکاران ارشاد و چه دست اندرکاران صدا و سیما و همچنین ما هنرمندان نقش بسیار مهمی داریم که نگذاریم موسیقی اصیل ایرانی به ورطه فراموشی سپرده شود، شما ببینید قبلا در بعضی از تیتراژهای سریال های تلویزیون یا حتی بعضی از فیلمهای سینمایی موسیقی اصیل ایرانی بود ولی الان خیلی وقت است متاسفانه این اتفاق نمی افتد، یادم می آید بعضی از شبکه ها مثل شبکه پنج از آقای علیرضا افتخاری یا سالار عقیلی را دعوت می کردند این عزیزان موسیقی اصیل و آوازهای اصیل را می خواندند که این خیلی در شناخت مردم نسبت به ردیف های موسیقی تاثیرگذار بود اما الان می بینیم که چند سال این موضوع دیگر انجام نمی شود.

*بزرگترین آرزوی حرفه‌ای شما چیست؟

بزرگترین آرزوهای حرفه ای من این است که موسیقی اصیل جایگاه خودش را مجدداً پیدا کند، یک آرزوی دیگر هم اینکه متاسفانه موسیقی ما خواننده محور شده است و خیلی از آثار موسیقی ما را به نام خواننده می شناسند! آرزو دارم در آینده این اتفاق نیفتد و ما بدانیم یک آهنگ صاحب اثر دارد، آهنگساز و شاعر دارد ولی متاسفانه در جامعه می بینیم که مثلا می گویند: آهنگ آقای فلانی! در صورتی که اینگونه نیست و آن آهنگ را مثلا می توانست آقای دیگری بخواند، ما این مشکل را هم داریم که چون آهنگهای آهنگسازهای بزرگی مثل جهانبخش پازوکی، فرید زولاند یا محمد حیدری را خواننده های آنور آب خوانده اند پس نمی توانیم آنها را مجددا اجرا کنیم، در صورتی که می توانستند آن آهنگها را بدهند یک خواننده اینور آب بخواند و این داستانها نباشد، متاسفانه این جا افتاده که می گویند آهنگ فلانی را آقای فلانی خوانده است و نمی دانند این آهنگ آهنگساز و ترانه سرا و صاحب اثر دارد، آرزو می کنم که این معضل هم هر چه زودتر حل و فرهنگ آن نهادینه شود.

*به زودی شاهد اجراهای شما خواهیم بود، چند شخصیت که دوست دارید در اجراهای پیش رو به تماشای هنر شما بنشینند؟

مردم خیلی برای من مهم هستند چون همیشه تشویق های مردم باعث شده ما روی پا باشیم اما شخصیت هایی که دوست دارم در اجراهای من حضور داشته باشند قطعا اساتید خودم هستند، مثل استاد نصیب حیدریان، استاد وارطان ساهاکیان، استاد اسدالله ملک، دوست دارم که اساتید موسیقی بیایند اجرای ما را ببینند و من از نقدهای آنها در جهت اصلاح خودم و کارهای ارکستر استفاده کنم، استاد داوود گنجی، استاد شهداد روحانی و آقای فخرالدینی عزیز بیایند و من بعد از اجرا پای صحبت‌ هایشان بنشینم و ایرادات را به من گوشزد کنند تا ما برویم به سمت اینکه اینها را برطرف کنیم.

*پیشنهاد می دهید مصاحبه بعدی ما با چه کسی باشد؟

دوست دارم با استاد وارطان ساهاکیان مصاحبه کنید، ایشان یکی از معلم‌ های موسیقی تاثیر گذار هستند که شاید مردم عادی کمتر با ایشان آشنایی داشته باشند، انسان بسیار بسیار با سواد، وارسته و واقعا معلم زندگی و موسیقی بنده و خیلی از هنرمندان به نام کشور شاگرد ایشان بوده اند، پیشنهاد می دهم با آقای وارتان ساهاکیان حتما یک مصاحبه داشته باشید، ممنونم.

*و در پایان، از فعالیتهای پیش رو صحبت کنید.

کنسرتهای خوبی در پیش داریم، کنسرت‌هایی که قطعاتی برای آنها انتخاب شده که برای اولین بار در کشور اجرا می شود و قطعا از چند خواننده خوب و توانمند هم در کنسرت های پیش رو رونمایی خواهد شد.