نگاهی به فیلم صیاد

فیلم صیاد به نظر می رسد قرار بوده که یک اثر تلویزیونی باشد البته این به منظور ضعف های آن نیست بلکه افشار که ید طولایی در ساختن سریال های عظیم و پر قسمت دارد در صیاد هم همان مسیر سریال سازی اش را ادامه داده است و انگار ازدیاد داستانک های غیرمرتبط جانِ درام پردازی را گرفته است به همین دلیل اگر فیلم سینمایی صیاد در قالب یک فیلم تلویزیونی ساخته می شد می توانست از انسجام روایی استاندارد بهره مند باشد اما در شکل کنونی کارگردان سعی بر این دارد که اتحاد ارتش و سپاه را نشان بدهد و مخالفت های شدید بنی صدر را از اتحاد سپاه و ارتش در جنگ  را که بانی آن صیاد شیرازی بوده را به تصویر بکشد، نمونه چنین روایتی را بارها در مستندها نشان داده شده و مخاطب مخالفت بنی صدر را با صیاد شیرازی را می داند اما بهتر می بود جواد افشار از  مناسبات سیاسی درون کشور دوری می کرد و بیشتر روی صیاد شیرازی تمرکز می کرد فیلم چهره های سیاسی و نظامی را به خوبی نشان می دهد اما در سکانس های مختلف فیلم دچار کلیشه گویی یا پیام های تکراری می شود به همین جهت خط روایی اثر با خدشه مواجه می شود در بیشتر سکانس ها کلی گویی صورت می گیرد به طوری که انگار کارگردان اطلاعات درستی به مخاطب نمی دهد، اگر چه افشار توانسته تا حدی قهرمان بسازد و از قهرمانش بهره گیری دفاعی و نظامی کند اما به دلیل چگالی زیاد قصه، نمی توانیم صیاد را در فیلم به عنوان قهرمان بپذیریم زیرا پرداختن و پردازش قهرمان نیاز به مولفه های ژانری اش دارد در اینجا در بیشتر سکانس ها چهره ای مظلوم از صیاد شیرازی به مخاطب نشان داده می شود و ایضا او در برخی مناسبات سیاسی منفعل است.

قطعا ضعف مهم فیلم صیاد از فیلمنامه می آید در فیلمنامه میزان نقش ها به درستی درنیامده است نام آدم های سیاسی گفته نمی شود و انگار مخاطب باید همه چیز را حدس بزند این فرآیندهای ناکارآمد تاثیر منفی در کلیت اثر گذاشته است پس بنابراین ژانر فیلم کار نمی کند به نظر می رسد صیاد یا فیلم هایی با این مضمون تنها به اجرا فکر می کنند اما در اجرا هم شگفتی پدید نمی آید جز صدای بی وقفه موسیقی و تانک و خمپاره و هلی کوپتر، بهره گیری از این همه تمهیدات صوتی مخاطب را اذیت می کند واساسا نمی تواند کارکرد منطقی در یک اثر اکشن و جنگی داشته باشد، سینمای جنگ مولفه های روایی خاص خودش را دارد به همین دلیل فیلم صیاد نمی تواند یک اثر پرتره درباره صیاد شیرازی باشد این گونه احساس می شود با یک اثری مواجه ایم که به تاریخ معاصر کشورمان می پردازد، اگر قرار باشد با هزینه های ملی به این شکل قهرمان ملی خلق کنند نساختن چنین فیلم های سینمایی بهتر است چرا که زمان محدود سینما گنجایش این همه پرداخت های غیرمنسجم را ندارد. زمانی که فیلمنامه با ضعف های پی در پی مواجه باشد اجرا هم نمی تواند آن چنان جلوه خاصی داشته باشد. نکته مثبت در صیاد این است که با استفاده از هوش مصنوعی صدا شخصیت های واقعی را می شنویم یعنی زمانی که علی سرابی در نقش صیاد بازی می کند صدا اصلی صیاد شیرازی را می شنویم که این برای اولین بار در سینمای ایران است.

«افشین علیار»